( Bài học từ sách “Thấu hiểu luật Vũ trụ” – Quang Tử )
Sự thành công luôn là một thứ hấp dẫn đối với con người chúng ta. Mỗi một ngành nghề, một vị trí trong xã hội sẽ có một kiểu thành công khác nhau, nhưng tựu chung, trở thành một con người thành đạt, “công thành danh toại” luôn là mong ước của rất nhiều người trong chúng ta. Nó là động lực để từng người nỗ lực học tập, làm việc, tìm tòi, sáng tạo, khám phá, thậm chí là hi sinh bản thân để theo đuổi những giấc mơ.
Ấy nhưng cái gì cũng có giá của nó. Và “thành công” không phải ngoại lệ. Hãy cùng khám phá câu chuyện về những con người đã đạt đến đỉnh cao danh vọng, để nhìn nhận lại bản chất thực sự của thành công.
1. Cái Giá Của Thành Công Trong Cuộc Sống Hiện Đại
“Phải chăng cuộc sống của ta nếu không có thành công thì sẽ chẳng đáng sống?”
Không, thực ra vẫn luôn có rất nhiều người không theo đuổi thành công. Họ sống với những mục tiêu khác và vẫn hạnh phúc, sung sướng. Thế giới này rất phong phú, luôn có rất nhiều mục tiêu tuyệt vời khác đem đến cho con người những giá trị siêu việt hơn những gì sự thành công có thể mang lại. Lấy gì đảm bảo là ai hạnh phúc hơn ai?
“Có thật cuộc sống của ta và thế giới này ngày càng tốt đẹp lên sau những sự thành công của ta?”
Cũng không, mọi thứ đều có mặt trái của nó, sự phát triển kéo theo rất nhiều vấn nạn. Khoa học có thể chế tạo ra những máy móc tối tân trong ngành y phục vụ cứu người, thì cũng chính khoa học đã điều chế ra các loại ma túy đá, heroin tổng hợp, súng ống, bom đạn, vũ khí sinh học, hóa học, hạt nhân để giết hại hàng tỉ người.
Ngay tại những nước phát triển nhất thế giới, những vấn nạn xã hội vẫn nổi cộm lên nhức nhối và không sao giải quyết được. Để tôi điểm sơ qua nhé, ở Mỹ thì có nạn phân biệt chủng tộc, rồi nạn xả súng bừa bãi.
Ở Nhật Bản, Hàn Quốc thì có nạn tự tử. Mỗi năm trung bình có đến 15.000 – 25.000 người tự tìm đến cái chết. Và không chỉ mình Nhật, Hàn Quốc, các nước phát triển khác cũng có số người tự tử lên đến hàng vạn người mỗi năm. Bản năng của con người là “ham sống sợ chết”, vậy mà áp lực gì khiến họ không chịu nổi, thà tìm đến cái chết còn hơn tiếp tục sống như vậy? Cuộc sống nếu sung sướng, hạnh phúc thì tại sao người ta lại phải làm thế?
Cuộc chạy đua phát triển kinh tế, công nghệ như vũ bão giữa các quốc gia kéo theo sự tàn phá môi trường ở mức độ tương đương và tác hại thì người dân khắp nơi lãnh đủ. Nào là biến đổi khí hậu với đủ tác hại như gia tăng thiên tai, bão lũ, hạn hán, nắng nóng, sa mạc hóa… Các thảm họa ngày càng tăng cấp khắc nghiệt hơn. Nào là bệnh tật gia tăng do tác hại của những chất hóa học độc hại đến từ các ngành công nghiệp.
Dường như chúng ta đã quá vội vàng khi cho rằng cuộc sống của mỗi người cũng như của nhân loại đang ngày càng tốt đẹp hơn, mà quên mất có những sự thật vẫn ở đó và chứng minh điều ngược lại.
2. Những Tấm Gương Điển Hình Về Thành Công Và Hối Tiếc
Steve Jobs – Đỉnh Cao Công Nghệ Và Lời Cảnh Tỉnh
Bạn biết Steve Jobs chứ? Nếu chưa biết thì đó là người đàn ông đã gây dựng nên đế chế công nghệ Apple, đồng thời từng là chủ của hãng phim Pixar huyền thoại, được cả thế giới ca ngợi về tài năng, sự thành đạt, sự giàu có. Và đây là mấy dòng di thư của Steve Jobs, viết trong những ngày cuối cùng trước khi ông chết, khi căn bệnh ung thư buộc ông phải rời bỏ cuộc sống giàu có, vinh quang của mình:
“Tôi đã đạt đến tột đỉnh của thành công. Trong con mắt người khác, cuộc đời tôi là một biểu tượng của thành công. Tuy vậy phía sau của công việc tôi có rất ít niềm vui.
Tài sản của tôi cuối cùng cũng bình thường hóa với tôi. Trong lúc này trên giường bệnh viện, hồi tưởng về cuộc đời, những lời khen ngợi, tự cao, tự hào về tài sản, nhưng tôi cảm thấy chúng thật vô nghĩa trước cái chết.
Trong bóng tối, khi nhìn ánh đèn màu xanh và tiếng ồn ào của máy dưỡng khí, tôi cảm nghiệm được những hơi thở của tử thần rất gần kề. Bây giờ tôi mới hiểu thấu, nếu một lần bạn đã có tiền đủ cho cuộc đời của bạn, bạn hãy đeo đuổi một mục đích khác không liên quan đến tiền bạc. Nên tìm một điều gì quan trọng hơn…
Đừng làm nô lệ cho vật chất, giàu sang, vì nó sẽ biến bạn thành một người yếu ớt như tôi.”
Alexander Đại Đế – Vinh Quang Và Sự Tỉnh Ngộ Cuối Đời
Alexander Đại đế (356 TCN – 323 TCN) một trong những vị vua nổi tiếng nhất lịch sử. Với bản tính thông minh, với tinh thần quả cảm và cực kì sáng tạo, ông đã viết nên một bản hùng ca hoành tráng mà các ông vua khác từ cổ chí kim phải ghen tị, sử sách phải tốn không biết bao nhiêu giấy mực để viết về ông.
Về tài năng, ông được xếp vào 1 trong 10 vị tướng giỏi nhất mọi thời đại, một kỳ tài quân sự ngàn năm hiếm thấy, về tài sản, kho báu vàng bạc của cải của ông đủ đè bẹp mọi tỉ phú mà bạn biết. Về tình trường, ông ấy cưới một loạt những công chúa xinh đẹp, quyến rũ và tài giỏi nhất thời bấy giờ. Với những chiến tích ấy, ông thừa sức trở thành biểu tượng của thành công. Nhưng rồi sao ?
Trong giây phút cảm nhận được cái chết đang bủa vây lấy mình, Alexander đã cho gọi quần thần lại và tuyên bố di ngôn:
– Trước khi chết, ta có ba điều muốn các ngươi thực hiện, nhất định không được trái ý. Cụ thể, ba điều đó như sau: Điều thứ nhất: Trong đám tang ta, lệnh cho các ngự y giỏi nhất thế gian khiêng quan tài của ta ra huyệt. Điều thứ hai: Đem hết vàng bạc, châu báu, ngọc ngà mà cả đời ta đã vơ vét được, đang tích trữ trong kho, hãy đem rải ra đất suốt dọc con đường dẫn ra nghĩa địa. Điều thứ ba: Hãy hé mở nắp quan tài, đặt bàn tay của ta thò ra bên ngoài, để tất cả đều nhìn thấy được.
Nghe xong ba điều di ngôn kì quặc ấy, quần thần của Alexander đều vô cùng kinh ngạc, cho rằng hoàng đế của mình đã không còn tỉnh táo. Alexander lấy sức thở một hơi dài, đoạn nhìn tất cả một lượt và nói:
– Sở dĩ ta yêu cầu các ngươi làm điều đó là muốn nhắn nhủ với con người thế gian ba điều này:
Thứ nhất, ta có quyền lực mạnh nhất thế gian, sai xử tất cả thần dân, kể cả những thầy thuốc giỏi nhất, muốn thuốc gì cũng có thể có được, nhưng dù cho thế đi nữa, thì ta vẫn chết, điều này không thể thay đổi được. Sai các thần y giỏi nhất khiêng quan tài của ta, là để mọi người hiểu ra điều này.
Thứ hai, ta cả đời chinh phạt, thu gom được rất nhiều báu vật, khối tài sản của ta lớn nhất thế gian, kho báu của ta không ai so được, nhưng khi đối diện với cái chết, chúng vô nghĩa, ta vẫn phải bỏ chúng lại trên mặt đất, chứ không cách nào mang theo được. Sai rải vàng ngọc trên đường, là để cho thế nhân thấy rõ. Ta tài giỏi như thế còn không mang theo được, vậy thì mọi người nghĩ mình có thể mang theo được sao?
Thứ ba, khi ta đến với cuộc đời này, chỉ có hai bàn tay trắng. Khi ta rời khỏi thế gian, vẫn trắng hai bàn tay. Chẳng thể cầm theo được gì cả, quy luật luôn là thế, ta là đại đế – vua của các vua thì cũng vậy mà thôi. Để bàn tay ta phơi ra khỏi nắp quan tài, là để mọi người có thể thấy điều ấy.
Và rồi ông nhắm mắt, để lại những bài học thâm thúy cho đời sau.
3. Thành Công Và Những Cái Giá Không Lường Trước Được
Alexander đã chiếm xong hầu hết mọi thứ, ông đã đi đến hết con đường này, mới phát hiện ra: chẳng có kho báu hạnh phúc nào chờ ở cuối con đường cả. Rất nhiều thứ đã phát sinh mà ban đầu ông ta không tính ra được khi chiếm được những thứ cả thế gian thèm muốn lại như thế.
Những vương quốc ông xâm lược được thì không ngừng có các cuộc nổi dậy, ông phải mệt mỏi chỉ huy quân đội đàn áp liên tục.
Các cuộc chiến liên miên nhiều năm không dứt mà ông ta phát động khiến cho những chiến hữu từ tướng lĩnh đến binh sĩ đã vào sinh ra tử với ông cảm thấy kiệt sức, chán ngán tột cùng. Họ quay sang oán trách và chống đối ông. Mâu thuẫn lên đến đỉnh điểm khi tự tay ông đã đâm chết một trong những người bạn thân nhất của mình, điều đó trở thành nỗi đau đớn day dứt ông cho đến lúc chết.
Các bà vợ xinh đẹp của ông thì không ngừng ghen tuông, bày mưu tính kế hãm hại nhau. Khiến cho gia đình – đáng lí là một nơi êm ấm để trở về lại thành một chiến trường thứ hai mà ông không biết chiến đấu như thế nào, nên thường tìm cách trốn ra ngoài chứ không dám về cung.
Vàng bạc châu báu quá nhiều, ông lại không có thời gian nhòm ngó đến chúng vì còn phải lo xử lý đủ thứ chuyện phát sinh khác, chỉ biết giao cho quan giữ kho quản lý, thế rồi lại phát sinh chuyện thâm hụt, các viên quan đổ lỗi cho nhau, rồi kiện tụng, đấu đá, bỏ tù nhau về vấn đề kiểm toán. Alexander lại phải căng não ra để phân xử việc này.
Quan sát tình hình một cách toàn diện, ông nhận ra, chỉ cần mình chết, thì tất cả những thứ ông gây dựng được sẽ sụp đổ, những người từng kề vai sát cánh sẽ trở mặt, quay sang chém giết nhau để tranh giành đủ thứ, từ ngôi vua đến lãnh thổ, từ châu báu cho đến mỹ nhân… Vậy làm như thế nào để không phải chết đây? Ồ, không hề tồn tại một cách nào như vậy!
Quái lạ, hễ chiếm thêm được cái gì, y như rằng chính cái đó lại trở thành một vấn nạn mới đè nặng lên ông, khiến ông vất vả, khổ sở hơn, mà khi chưa sở hữu chúng, ông không hề phải chịu những thứ đó. Tột đỉnh vinh quang và bá chủ thế giới lại cũng chính là một gánh nặng ngàn cân đè lên tâm trí ông.
- THIẾU SỰ QUAN SÁT QUY LUẬT
Thế giới này vận hành theo những quy luật khác với những gì ông tưởng tượng. Nhiều khi ngồi trên ngai vàng, ông cho rằng mình nắm vận mệnh của chính mình cũng như vô số thần dân trong tay. Nhưng hóa ra vận mệnh của ông nằm gọn trong sự chi phối của các Quy luật vũ trụ, giống như các quân cờ nằm gọn trong tay người chơi cờ, ông chỉ là may mắn được làm quân vua trong khi những người khác làm quân tốt, quân xe mà thôi.
Cái chết giúp ông tỉnh ngộ ra rất nhiều. Song cái chết cũng chỉ là một trong rất nhiều quy luật khác của vũ trụ này mà thôi. Còn rất nhiều những quy luật khác quan trọng hơn, kỳ diệu hơn được vũ trụ giấu kín. Chúng âm thầm và lặng lẽ, chẳng có một tờ báo hay hãng truyền thông nào lăng xê cả, nên ít người chú ý và tìm hiểu, nhưng chúng lại mang sức mạnh khủng khiếp, điều khiển mọi sự việc lớn nhỏ, dựng lên và phá hủy mọi công trình, thành quả trên thế giới này.
Con người quá nhỏ bé khi đứng trước sức mạnh của vũ trụ. Nếu không hiểu cách mà vũ trụ này vận hành, thì việc cuộc đời ta bị nghiền nát trong đau khổ bởi các quy luật là điều khó tránh khỏi.
Còn ngược lại, nếu nắm vững các quy luật, hiểu được cách vũ trụ này vận hành, bạn có thể nương theo sức mạnh của các quy luật ấy để đạt được những gì mình mong muốn, giống như những thủy thủ lão luyện, nương theo sức gió mà giong buồm đi khắp nơi trong đại dương. Và hơn thế nữa, bạn có thể làm chủ được chính mình, sắp xếp lại vận mệnh của chính mình.
5. Kết Luận: Hiểu Đúng Về Thành Công Để Sống Đúng Ý Nghĩa
Cái giá của thành công không chỉ là những nỗ lực mà chúng ta bỏ ra, mà còn là những gì chúng ta đánh mất trên hành trình ấy. Hãy cân nhắc: liệu thành công có đáng để ta đánh đổi sức khỏe, hạnh phúc, hay thời gian quý giá bên gia đình?
Liệu còn một lựa chọn nào khác đáng giá hơn để theo đuổi không ?
Liệu ta đã đủ hiểu biết về các quy luật cuộc sống cần thiết, để vạch ra một con đường đúng đắn ?
Nếu chúng ta hiểu rõ quy luật vũ trụ và biết cách sống hài hòa với nó, bạn vẫn sẽ có một cuộc đời hanh phúc, ý nghĩa mà chẳng cần trả cái giá đắt đỏ nào cho giấc mơ thành công nữa cả.
(Trích từ chương 1- sách “Thấu Hiểu Luật Vũ Trụ” – Quang Tử)
Giới thiệu về cuốn sách “Thấu hiểu luật Vũ trụ” :
Sách “THẤU HIỂU LUẬT VŨ TRỤ” – Khám Phá Những Quy Luật Bất Biến Của Cuộc Đời
