Khi ánh hoàng hôn buông xuống, khu rừng thẳm chứng kiến một câu chuyện đầy ý nghĩa về sự chọn lựa và khổ đau. Đây không chỉ là câu chuyện ngụ ngôn, mà còn là lời nhắc nhở thâm thúy về cuộc sống của chúng ta.
Hành trình vào giếng độc
Mặt trời rực lửa dần khuất sau những rặng núi, giữa một khu rừng thẳm, Văn Khang – một lữ khách trẻ tuổi, lao đi một cách hoảng loạn. Hắn bị một con thú lớn, bóng dáng mờ ảo như cơn ác mộng, truy đuổi suốt đoạn đường dài. Đôi chân hắn rã rời, hơi thở hổn hển, nhưng tiếng gầm gừ từ sau lưng càng lúc càng lớn.
Trong cơn hoảng loạn, Văn Khang lao vào một con đường nhỏ, nơi có một cái giếng cổ đã cạn. Hắn nhìn quanh, chẳng thấy gì ngoài một sợi dây leo khô cằn buông lủng lẳng từ miệng giếng xuống lòng sâu hun hút. Không còn sự lựa chọn nào khác, Văn Khang nắm lấy sợi dây leo và leo xuống để trốn thú dữ. Bóng tối dần bao trùm khi hắn đu mình lủng lẳng giữa lòng giếng.
Văn Khang vừa thở phào nhẹ nhõm thì bỗng nghe thấy những tiếng động kỳ lạ từ sâu dưới lòng giếng. Hắn cúi xuống, đôi mắt quen dần với bóng tối, và nhận ra dưới đáy giếng là một con rắn khổng lồ, thân nó cuộn tròn nhưng đôi mắt sáng quắc như ngọn đuốc, đang nhìn chằm chằm lên hắn.
Nỗi sợ hãi chưa kịp nguôi, Văn Khang lại nghe tiếng sột soạt. Ngẩng đầu lên, hắn thấy hai con chuột – một trắng, một đen – đang gặm nhấm sợi dây leo mà hắn đang bám vào. Từng chút một, dây leo mòn đi, rạn nứt dưới sức nặng của hắn.
Xung quanh miệng giếng, Văn Khang nghe thấy tiếng con rắn sột soạt như muốn trườn lên. Con rắn nhìn hắn, cái lưỡi chẻ đôi thè ra, vừa như chờ đợi vừa như cảnh báo. Không chỉ thế, một đám ong từ đâu bỗng kéo tới, vây quanh hắn. Tiếng ong vo ve như một bài ca chết chóc, từng cú chích đau buốt trên da thịt làm hắn muốn buông tay rơi xuống.
Trong cơn hoảng loạn, Văn Khang hét lớn:
– Tại sao lại là ta? Tại sao tất cả đều muốn giết ta?
Nhưng chẳng có ai trả lời.
Mật ngọt cám dỗ
Giữa những giây phút kinh hoàng đó, Văn Khang bỗng cảm nhận được một điều lạ lùng. Một giọt mật rơi xuống từ đâu đó, đọng trên môi hắn. Hắn nếm thử – ngọt ngào đến lạ kỳ, như thể vị ngọt ấy đang xóa tan mọi đau đớn và sợ hãi mà hắn vừa chịu đựng. Giọt mật ấy khiến Văn Khang quên đi cả đàn ong đang đốt, quên đi con rắn độc dưới đáy giếng, quên cả sợi dây leo đang bị gặm nhấm từng chút một.
Hắn mỉm cười, một nụ cười mãn nguyện:
– Ngọt quá, thơm phưng phức… Thứ tốt lành duy nhất của ngày hôm nay, quả không phụ lòng ta.
Văn Khang háo hức chờ thêm những giọt mật khác. Chúng rơi xuống từng giọt, từng giọt, đủ để hắn chìm đắm trong khoảnh khắc ngọt ngào ngắn ngủi. Mọi khổ đau dường như tan biến khi vị mật chạm vào đầu lưỡi.
Nhưng sợi dây leo càng lúc càng mong manh. Văn Khang biết mình sẽ không thể bám vào đó mãi, nhưng hắn vẫn cố. Hắn tự nhủ:
– Chỉ cần thêm một giọt nữa… chỉ một giọt nữa thôi.
Tiếng cười khẽ vang lên, phá tan không gian ngọt ngào giả tạo. Một bóng người xuất hiện trên miệng giếng. Đó là một lão thầy thuốc già nua với đôi mắt sáng, ánh nhìn sắc lẹm như xuyên thấu tâm can. Ông đang trên đường đi hái thuốc, thấy tiếng động từ giếng vọng lên nên lại xem thử. Ông cất giọng trầm, vang vọng như tiếng chuông đồng:
– Chàng trai, cậu đang làm gì ở đó ?
Văn Khang ngẩng lên, đôi mắt đầy giận dữ:
– Ông không thấy sao? Tôi đang tận hưởng những giọt mật này! Nó là tất cả những gì tôi có giữa nỗi kinh hoàng này!
Lão thầy thuốc bật cười, một nụ cười buồn:
– Vị ngọt ấy là giả dối. Cậu nhìn xem dưới đáy giếng, con rắn khổng lồ vẫn chờ cậu rơi xuống đấy. Cả đàn ong nữa, liếm được vài giọt mật mà bị ong chích đau nhói liên tục. Có đáng không ?
– Nhưng ít ra, vị ngọt ấy làm tôi hạnh phúc! – Văn Khang hét lớn. – Ông có thể cho tôi gì hơn?
Lão thầy thuốc im lặng giây lát rồi trả lời:
– Ta không thể cho cậu mật ngọt, nhưng ta có thể cho con một sợi dây khác – chắc chắn hơn, dẫn con ra khỏi giếng này.
Văn Khang nhìn lão thầy thuốc, nghi ngờ lẫn tò mò. Nhưng khi sợi dây từ từ thả xuống trước mặt hắn, Văn Khang do dự. Hắn nhìn giọt mật đang nhỏ xuống từ trên cao, như một món quà của thần linh. Cuối cùng, hắn hét lên:
– Tôi không cần sợi dây của ông! Tôi chỉ cần vị ngọt này thôi!
Lão thầy thuốc kiên nhẫn giải thích cho Văn Khang thêm mấy tiếng đồng hồ nữa, nhưng cậu ta một mực đòi ở đó liếm mật. Trút một hơi thở dài, lão rút sợi dây lên, bước đi và nói vọng lại:
– Cậu không nhận ra rằng chính vị ngọt ấy đã khiến cậu quên đi sự sống của mình. Hãy nhớ, mỗi giọt mật ngọt ấy đều đánh đổi bằng từng khắc sinh mệnh.
Cám dỗ của tiền tài, danh vọng
Ngày hôm sau, lão thầy thuốc đi ngang qua giếng cạn, lần này ông dẫn theo một người đệ tử trẻ. Ông nhìn xuống giếng nhưng không thấy Văn Khang đâu nữa. Sợi dây leo đã đứt, con rắn khổng lồ bên dưới không còn trườn lên, và những giọt mật vẫn nhỏ xuống vô nghĩa. Gió thổi qua, cuốn đi mùi ngọt ngào còn sót lại.
– Thưa sư phụ, từng có chuyện gì xảy ra ở đây sao? – Người đệ tử hỏi, giọng pha chút tò mò.
Lão thầy thuốc thở dài, ánh mắt dừng lại trên từng vết tích quanh giếng:
– Đúng vậy. Một lữ khách trẻ đã ở đây – lão thở dài não nề – Nhưng giờ cậu ta không còn nữa.
Lão thầy thuốc kể lại sự tình đã gặp ngày hôm qua cho đệ tử. Người đệ tử bối rối:
– Sư phụ, tại sao cậu ta lại bỏ đi mà không dùng sợi dây thầy đã thả xuống? Chẳng lẽ sợi dây không đủ chắc?
Lão thầy thuốc nhìn đệ tử, giọng trầm ấm nhưng pha chút tiếc nuối:
– Không, sợi dây rất chắc. Nhưng cậu ta đã không nắm lấy. Con có thấy những giọt mật đang rơi kia không?
Người đệ tử gật đầu. Lão thầy thuốc im lặng một lúc lâu, rồi chậm rãi thở dài:
– Thật kỳ lạ, thầy xem chuyện buồn của cậu thanh niên này, sao nó lại giống với bi kịch của con người thời nay đến như vậy ?
– Thầy thấy giống thế nào ?
– Vì tham đắm những thú vui chóng tàn, như tiền tài, danh vọng, sắc dục, rượu chè, đỏ đen… mà nhiều người sẵn sàng đánh đổi tất cả. Giống hệt như cậu thanh niên kia đánh đổi cơ hội thoát thân chỉ để liếm những giọt mật ngọt kia. Haizz… chỉ là thứ vui tạm bợ, nhưng lại làm người ta quên đi nỗi hiểm nguy quanh mình.
Người ta còn chẳng nhận ra, mỗi thứ mật ngọt đều kèm theo những cú chích đau điếng của bầy ong. Tình ái thì luôn đi kèm những giọt nước mắt của chia ly, của phản bội, của hờn ghen và đôi khi là cả những toan tính, hãm hại. Tiền bạc, danh lợi, quyền lực thì luôn đi kèm với lòng tham, tranh giành, trộm cướp, lừa lọc, bao nhiêu án mạng thảm khốc đã xảy ra…
Lão chỉ xuống đáy giếng, nơi con rắn khổng lồ nằm im lìm:
– Dưới giếng này là con rắn khổng lồ. Nó giống như cái chết – điều tất yếu chờ đợi mỗi người mà không ai tránh được. Chúng ta, như cậu thanh niên kia, đang bám vào một sợi dây leo mong manh, chính là cái sự sống này. Còn hai con chuột, một trắng, một đen, thật giống như ngày và đêm, chậm rãi nhưng bền bỉ, gặm nhấm cuộc đời con người cho đến khi tử thần xuất hiện.
Người đệ tử lặng lẽ lắng nghe, ánh mắt lóe lên sự thấu hiểu.
– Và con thấy đó, ta đã xuất hiện, rồi thả xuống một sợi dây cứu mạng, việc này như cách Đức Phật xuất hiện trên thế gian, Ngài đã rao giảng những giáo lý cao quý, mở ra con đường Giải thoát cho con người. Nhưng cậu thanh niên kia, như đa số chúng sinh, lại không chịu nắm lấy. Vì sao? Vì còn mải mê liếm những “mật ngọt” của tiền tài, danh vọng, quyền lực, ái tình của thế gian, mặc kệ việc tử thẫn vẫn gõ cửa từng nhà xảy ra nhan nhản mỗi ngày.
Người đệ tử cúi đầu, hỏi nhỏ:
– Thưa sư phụ, vậy chúng ta phải làm sao để không lặp lại sai lầm của cậu ấy?
Lão thầy thuốc mỉm cười hiền từ:
– Hãy nhìn rõ sự vô thường và khổ đau của cuộc sống. Chúng vĩnh viễn không bao giờ chấm dứt, chúng luôn ở đó như một quy luật, chúng bám chặt lấy tất cả mọi người không trừ một ai. Nhận thức rằng niềm vui ngắn ngủi, những dục vọng của thế gian, chỉ như giọt mật ngọt ấy. Chúng khiến con quên đi nỗi đau, nhưng không bao giờ giải quyết được nỗi đau. Chỉ có học hỏi và thực hành theo con đường Đức Phật đã dạy, mới giúp con rời khỏi “giếng sâu” của thế gian này.
Lão chỉ lên bầu trời, nơi đàn chim bay qua, tự do trong nắng sớm:
– Nắm lấy sợi dây, bước ra khỏi giếng. Đừng để giọt mật nào đánh lừa con. Khi con hiểu rằng, cuộc đời không phải là nơi để tận hưởng mà là nơi để học hỏi, rèn luyện trí tuệ và lòng từ bi, thì con đã bắt đầu thoát khỏi sự ràng buộc của những giọt mật ngọt ngào nguy hiểm ấy.
Người đệ tử cúi đầu, giọng chắc nịch:
– Con đã hiểu, thưa sư phụ. Dù có gặp những giọt mật ngọt đến đâu, con cũng sẽ luôn nhớ tới cái giếng cạn này.
Lão thầy thuốc ngước nhìn lên bầu trời, ánh mắt thoáng chút xót xa, rồi hai thầy trò tiếp tục bước đi, bỏ lại phía sau một bài học mà không phải ai cũng có thể hiểu ngay khi còn sống.
(Vô Danh )
Bài học sâu sắc: Sống tỉnh thức giữa “giếng sâu” của cuộc đời
Câu chuyện “Mật ngọt trong giếng độc” được lấy cảm hứng từ ví dụ kinh điển mà Đức Phật dùng để mô tả tình cảnh của con người trong thế gian, chuyện không chỉ là một ngụ ngôn, mà còn là lời cảnh tỉnh sâu sắc về cách chúng ta sống và đối mặt với những cám dỗ của thế gian, mà quên đi mất bao nhiêu khổ đau, nguy hiểm của nó.
Đọc và suy ngẫm câu chuyện, những ai đủ sâu sắc sẽ có thể cảm thấy “tỉnh ngộ” ra rất nhiều, sống chậm lại để suy tư nhiều hơn về giá trị thực của những thứ tiền tài, công danh, sự nghiệp, quyền lực. Thật sự chúng quý giá đến thế sao ? Có lẽ là không.
Hi vọng câu chuyện sẽ giúp mọi người hướng đến một lối sống tỉnh thức hơn, sâu sắc hơn.
- Mỗi bài viết là một ngọn đèn nhỏ, mong soi sáng phần nào trên hành trình tu học của bạn. Để những ngọn đèn ấy không ngừng cháy sáng, lan tỏa ánh sáng Phật Pháp đến khắp mọi nơi là tâm nguyện của chúng tôi, nhưng để hành trình này được bền bỉ, chúng tôi rất cần sự chung tay của bạn.
Nếu nhận thấy những bài viết này mang lại lợi ích cho bạn, cũng như nhiều người khác, xin hãy đồng hành cùng chúng tôi bằng cách ủng hộ kinh phí để duy trì hoạt động hoằng pháp.
Mọi đóng góp xin gửi về STK Vietcombank: 0081001314166 (Dinh Bao Trung)Dù nhỏ bé hay lớn lao, sự sẻ chia của bạn đều là động lực quý giá để chúng tôi tiếp tục hành trình ý nghĩa này. Chân thành tri ân!
